KIRKEP RESEARCH & REPORT

GİRİŞ

Kır-kent entegrasyonu, Türkiye’de politika belgelerinde uzun yıllardır yer alan ancak uygulamada üzerine çok fazla eğilinmeyen bir konudur. “Türkiye’de Kırsal ve Kentsel Ekonomilerin Entegrasyonu (KIRKEP) Araştırma Projesi Raporu”, idari kayıt ve resmi istatistikler sayesinde uygulama odaklı politikaların geliştirilmesine katkı sağlayarak bu boşluğu doldurmayı hedeflemiştir. Araştırma genelde dünyada kalkınma literatürü ve uygulamalarını, özelde ise kır-kent entegrasyonunda yaşanan dönüşümü ve bu dönüşümün ülkemizdeki yansımalarını veri temelli bulgularla anlamayı amaçlamıştır. Ayrıca elde edilen bulgular ışığında politika önerileri de sunulmuştur. 

Araştırmada, Birleşmiş Milletler (BM) Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın (SKA) işaret ettiği alanlar, projenin üst ölçütlerinin geliştirilmesinde ve teorik çerçevesinin çizilmesinde belirleyici olmuştur. Zira, SKA’lar eski kalkınma paradigmasının eleştirisi üzerinden geliştirilmişlerdir ve yeni bir kalkınma söylemi için temel oluşturacak niteliktedirler. Ayrıca SKA’lar, projenin temel bileşenlerini (sürdürülebilirlik, kalkınma ve kır-kent entegrasyonu) kapsamakta ve bu bileşenleri, daha geniş bir teorik ve söylemsel çerçeveye oturtmaktadır. Nitekim, araştırmada kullanılan göstergeler, SKA’lardan yola çıkılarak belirlenmiştir. Yine raporun sonunda sunulan politika önerileri de SKA’lardan feyz alınarak geliştirilmiştir.

Türkiye’de kırsal ve kentsel ekonomilerin entegrasyonu üzerine yapılan bu araştırma, entegrasyonun üretim, tüketim, demografi ve toplumsal yaşamın tezahürleri gibi farklı eksenlere ayrılarak incelenmesini ve bu eksenler üzerinden geliştirilen yeni bir kalkınma söylemi dahilinde politika önerileri üretilmesini amaçlamaktadır. Ayrıca Türkiye’deki kalkınma uygulamalarında eksik olduğu görülen kır-kent entegrasyonunu somut olarak ölçmeye odaklı bir yöntem ve değişken setinin geliştirilmesini de hedeflemektedir.

Araştırma sonucunda hazırlanan bu raporda, kır ve kent ekonomilerinin entegrasyon noktası olarak öne çıkan ilçeleri merkezine alan yeni bir kalkınma söylemi geliştirilmektedir. Raporun ilk kısmında kalkınma söylemlerinin değişimi tarihsel bir çerçeveye oturtulduktan sonra, bu değişimin Türkiye’deki yansımaları özetlenmektedir. Akabinde, “Sürdürülebilir ve Entegre Kalkınma” söyleminin mekânsal odağı olan ilçeleri ve entegrasyon kavramını merkeze alan literatür taramaları sunulmaktadır. Bu kısım, uluslararası örgütlerin ve Avrupa Birliği’nin kırsal kalkınma yaklaşımlarının yanı sıra, dünyadan çeşitli örnek uygulamaları kapsamaktadır. Ayrıca, ortaya konan söylemin bu örneklerden ve yaklaşımlardan farklarının da altı çizilmektedir. Müteakip bölüm KIRKEP araştırmasına ayrılmıştır. Bu bölümde ilçelerin belirlenmesi, verilerin toplanması ve analizi süreçleri detaylı anlatıldıktan sonra analiz sonuçlarına ve haritalara yer verilmektedir. İlçelerin ayırt edici özelliklerinin belirlenmesi ve sınıflandırılabilmesine olanak sağlayan veri temelli analizleri içeren bu bölüm araştırma raporunun önemli bir ayağını oluşturmaktadır. Politika önerileri raporun son bölümünde sunulmuştur.