Laboratuvar, Research Worldwide İstanbul (https://rwistanbul.org/) için yapılan Akademide Çocuk Hakları Raporu’na (https://rwistanbul.org/rapor/0.14002500%201583384558.pdf) dayanarak Özyeğin Üniversitesi ve İsveç Lund Üniversitesi Hukuk Fakültesi Raoul Wallenberg İnsan ve İnsancıl Hukuk Enstitüsü arasında yapılan işbirliği anlaşmasına dayanarak oluşturuldu. Enstitü desteğiyle, on iki il baro çocuk hakları komisyon veya çocuk hakları merkez temsilcilerinin katıldığı Çocuk Dostu Yargılamaya Doğru ve Akademide Çocuk Hakları Ağı’nın kurulmasını amaçlayan üç ilden dokuz üniversitenin katıldığı iki arama atölyesi ile 2019 yılında faaliyetine başladı.
6 Aralık 2019 tarihinde Lab daveti ve koordinatörlüğünde Antalya, Balıkesir, Bursa, Diyarbakır, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kırklareli, Konya ve Trabzon Baroları ve Türkiye Barolar Birliği Çocuk Hakları Komisyon veya Merkez temsilcileri ve üyeleri ile gerçekleştirilen atölyede, çocuklarla ilgili yargılamalarda akademik bilgi eksikliği, çocuklarla iletişimde yetersizlik, aynı konuda farklı yargı uygulamalarının yapılması, görev alan avukatların bu konuda uzmanlaşma eksikliği, kariyerlerini bu alanda sürdürmedeki zorluklar ve davaların psikolojik etkilerinden korunamaması, ilgili meslek kurum ve kuruluşlar arasında ortak çalışma/işbirliğinin eksikliği gibi sorunlar tespit edilmiştir. Aynı zamanda çocukluk durumunun esas alındığı, çocuk dostu adalet yaklaşımının hayata geçirilebilmesi için çocuk adalet sisteminin içindeki bütün meslek gruplarının bilgi, algı ve yaklaşım farklılıklarının incelenmesinin gerekliliği ve çocuk dostu yargılama ilkeleri perspektifinden, akademinin bu alanda yapacağı destek veya ortak çalışma önerilerinin geliştirmesine ihtiyaç olduğu ortaya konmuştur. Çocuk dostu yargılamaya dair bütün bu ihtiyaç ve eksikliklerden hareketle, ülkemizde çocuk yargılamasında görev alan avukatların ve uzmanların çocukluğa dair tutum ve algılarını incelemek ve mağdur ve suça sürüklenen çocukların dava süreçlerinin her aşamasında çocuk dostu yargılama prensipleri açısından mevcut durumu tespit etmek amacıyla Research Worldwide İstanbul desteği ile, Türkiye’de Çocuk Yargılamasında Görev Alan Avukat ve Uzmanların Çocukluk ve Çocuk Dostu Adalet Algısıyla İlgili Mevcut Durum Tespiti Projesi (2020-2021) tamamlandı.
29 Kasım 2019 tarihinde Lab ev sahipliği ve daveti ile yapılan ve Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi, Bilkent Üniversitesi Uluslararası Çocuk Merkezi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Merkezi, Hacettepe Üniversitesi Çocuk Hakları Uygulama ve Araştırma Merkezi, Giresun Üniversitesi Çocuk Hakları Uygulama Ve Araştırma Merkezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi, İstanbul Üniversitesi Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezi, Maltepe Üniversitesi Sokakta Yaşayan ve Çalışan Çocuklar İçin Uygulama ve Araştırma Merkezi, Özyeğin Üniversitesi Disiplinlerarası Çocuk Hakları Çalışmaları ve Sabancı Üniversitesi Eğitim Reformu Girişimi temsilcilerinin katılımı ile yapılan atölyede Akademide Çocuk Hakları Ağı kurulmuştur. Lab. Ağ’ın üç yıl boyunca kurucu sekreteryasını yürütmüştür. Raoul Wallenberg İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk Enstitüsü Türkiye Programı ve Research World İstanbul tarafından desteklenen Ağ, çocuk hakları alanında, akademide eğitim/öğretimde müfredat çalışmaları, alanda niteliksel bilimsel bilgi üretiminin arttırılması, ulusal ve uluslararası araştırma faaliyetleri ile yasa koyucu ve karar alıcıların bu alanda üretilen bilimsel bilgilerden yararlanabilmelerinin kolaylaştırılması yoluyla uygulama alanında faaliyetlerde bulunmaktadır. Bu faaliyetlerin yanında, çocuk haklarına ilişkin bilgi ve araştırmalar ile çocuk hakları alanında yapılan çalışmaların ülke çapında yaygınlaştırılmasına da katkıda bulunmaktadır.
24 Ocak 2020 tarihinde Raoul Wallenberg Enstitüsü Türkiye İnsan Hakları Kapasite Geliştirme Programı çerçevesinde- Çevrimiçi Ortamda Çocuğun Mahremiyeti: Sosyal Medya ve Ebeveyn Paylaşımları Çalıştayına ev sahipliği yapılmıştır.
Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi Disiplinlerarası Çocuk Hakları Laboratuvarı ve Lund Üniversitesi Raoul Wallenberg Enstitüsü ortaklığıyla Üniversitelerde çocuk hakları yaklaşımını temel alan lisansüstü düzeyde özgün bilimsel araştırmalar yapılmasını özendirmeyi amaçlamayan 2020 Çocuk Hakları Çalışmaları Lisansüstü Tez Ödülü yarışması yapıldı. Tez Değerlendirme Jürisi tarafından üç başvurucu bir doktora, bir yüksek lisans tezi ödülü ve bir yüksek lisans tezi de mansiyon ödülüne layık bulunmuştur. Bu ödüller, 20 Kasım 2020 Dünya Çocuk Günü’nde yapılan ödül sahiplerinin tezlerini konu alan sunumlarını da içeren bir ödül töreni sonrasında sahiplerine verilmiştir. Yarışmada Doktora Tez Ödülüne Müberra Algan’ın Anayasa Hukukunda Çocuk Hakları, Yüksek Lisans Tez Ödülüne Osman Adıkutlu’nun “Policy Landscape in Turkey on School Bulliying an Expolarati of Main Issues and Shortcomings From a Socio-ecological Perspective” ve Yüksek Lisans Tez Mansiyon Ödülüne Merve Sizer’in Çocuğun Yüksek Menfaati İlkesinin Rolü başlıklı tezleri layık görülmüştür.
Teşekkür …
Laboratuvar kuruluş ve katkıları için Dr. İlhami Alkan Olsson’a, Lab başlangıç desteği için ve laboratuvar faaliyetlerine katkısı için Nurgül Kutbay ve üç yıllık katkısı için Sıla Sezge Çınar’ın adlarını teşekkürle anmak isteriz.